Οι εκλογές τέλειωσαν, οι εκλογές έρχονται

Οι εκλογές της 6ης Μαΐου δεν έβγαλαν νικητή. Η χαλαρή ψήφος ευνόησε τη γενικευμένη διαμαρτυρία απέναντι στο Μνημόνιο. Η πολιτική του Μνημονίου επιβλήθηκε στην Ελλάδα από την Τρόικα, επειδή η Ελλάδα για δεκαετίες απέτυχε να περιορίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα, το υψηλό δημόσιο χρέος, το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών και να διασφαλίσει πραγματική βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που να στηρίζεται στην παραγωγή και όχι στην κατανάλωση.

Οι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες με το σκεπτικό πως εύκολα ή δύσκολα τα δυο κόμματα που στήριζαν την κυβέρνηση Παπαδήμου θα σχημάτιζαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία και έτσι η χώρα θα είχε κυβέρνηση την επομένη των εκλογών. Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ δεν έχουν τον απαιτούμενο αριθμό ακόμη και για μια μεταβατική κυβέρνηση «ειδικού σκοπού» ή «εθνικής σωτηρίας». Ο ΣΥΡΙΖΑ που αναδείχθηκε σε 2ο κόμμα δεν μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των υπολοίπων αντιμνημονιακών κομμάτων για κυβέρνηση συνεργασίας, καθώς ήδη το ΚΚΕ δήλωσε πως δεν συνεργάζεται με κανέναν. Η Ελλάδα ουσιαστικά από την Κυριακή είναι ακυβέρνητη.

Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά. Η χώρα θα πρέπει να αποκτήσει το συντομότερο δυνατό κυβέρνηση προκειμένου να μπορέσει να αποφύγει μια πιθανή οικονομική κατάρρευση. Χωρίς κυβέρνηση καμία επιχείρηση δεν θα αποδίδει ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος ή ασφαλιστικές εισφορές στο κράτος, κλονίζοντας τα ούτως ή άλλως περιορισμένα φορολογικά έσοδα από την ύφεση. Αντίθετα θα προτιμήσει να βγάλει όσο το δυνατόν περισσότερα κεφάλαια στο εξωτερικό κλονίζοντας ακόμη περισσότερο το εγχώριο τραπεζικό σύστημα το οποίο από τη στιγμή που δεν έχει ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση του κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή.

Το πιθανότερο είναι πως οι τρείς διερευνητικές εντολές σχηματισμού κυβέρνησης, στα τρία πρώτα κόμματα, θα επιστραφούν χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα. Η βουλή που προέκυψε από τις εκλογές πιθανότητα δεν θα ορκιστεί καν και θα προκηρυχθούν νέες εκλογές.

Στις εκλογές του Ιουνίου τα διλήμματα θα είναι ασφυκτικά για τα κόμματα που θα πρέπει να καταθέσουν προγραμματικό λόγο, για τους πολίτες που θα πρέπει να επιλέξουν και όχι να τιμωρήσουν και για τη χώρα που καλείται να σταθεί όρθια. Σε αντίθεση με τις εκλογές της 6ης Μαίου που ήταν εκλογές θυμού για την τριετία 2009-2012, οι εκλογές του Ιουνίου θα είναι εκλογές επιλογής για το μέλλον της χώρας.

Η συμμετοχή θα αυξηθεί καθώς η αγωνία θα κορυφωθεί. Στις εκλογές της 6ης Μαίου η αποχή έφτασε το 35%, ποσοστό ρεκόρ για εθνικές εκλογές στην Ελλάδα, εξαιτίας της απογοήτευσης του κόσμου. Θα δημιουργηθούν πολιτικές ζυμώσεις και συμμαχίες. Τα μικρά κόμματα που δεν ξεπέρασαν το 3% αναδείχθηκαν αθροιστικά πρώτο κόμμα με 19%. Υπό την πίεση των εξελίξεων και την ανάγκη έκφρασης των πολιτών αυτών θα υπάρξουν συνεργασίες κομμάτων που θα αυξήσουν τις συσπειρώσεις των νέων συνεργαζόμενων σχηματισμών. Όλα τα κόμματα θα πρέπει να απαντήσουν για την επόμενη μέρα. Ποιες είναι οι προτάσεις τους και ποιο το κόστος αυτών. Η χώρα βρίσκεται σε σταυροδρόμι, σταυροδρόμι για την πορεία και το μέλλον της. Γενικές και αόριστες προτάσεις δεν θα πείσουν στις προσεχείς εκλογές. Ο κάθε πολιτικός χώρος θα αναλάβει την ευθύνη αλλά και το κόστος της πολιτικής του πρότασης. Αντίστοιχα και οι πολίτες τον Ιούνιο δεν θα στείλουν μήνυμα, όπως έκαναν στις 6 Μάιου, αντίθετα για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια θα πρέπει να επιλέξουν κατεύθυνση.

Η άποψη πως οι εκλογές της 6 Μαΐου ήταν κρίσιμες ήταν εσφαλμένη. Οι πραγματικά κρίσιμες εκλογές είναι αυτές που έρχονται. Οι πραγματικές επιλογές είναι δυο. Είτε να στηριχθούν κόμματα που θέλουν την Ελλάδα στην Ευρώπη είτε να στηριχθούν κόμματα που πιστεύουν πως η χώρα δεν μπορεί να αντέξει το κοινωνικό κόστος της προσαρμογής και πρέπει να προχωρήσει μόνη της.

Η πολιτική του Μνημονίου είναι ελλιπής. Λιτότητα χωρίς πρόνοια για τους ασθενέστερους και πρόβλεψη για ανάπτυξη μέσω επενδύσεων στην πραγματική οικονομία δεν δίνει προοπτική στη χώρα. Σε αυτή την περίπτωση το βασικό είναι να αλλάξει πανευρωπαϊκά η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική. Με την ευκαιρία της εκλογής του Φρανσουά Ολάντ υπάρχει για πρώτη φορά η δυνατότητα στην Ευρώπη να επανεξετάσει την πολιτική της λιτότητας και να αξιοποιήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να χρηματοδοτήσει με ελαστική νομισματική πολιτική την ανάπτυξη. Η λύση πρέπει να είναι πανευρωπαϊκή. Οι συσχετισμοί είναι πλέον ευνοϊκότεροι σε σχέση με το παρελθόν.

Το δίλημμα Ευρώ ή Δραχμή είναι ψευδεπίγραφο. Αν η Ελλάδα δεν περιορίσει τη γραφειοκρατία, το αναποτελεσματικό και σπάταλο κράτος, δεν προωθήσει την επιχειρηματικότητα, δεν βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της και δεν περιορίσει το δημοσιονομικό και εμπορικό της έλλειμμα τότε είναι αδιάφορο ποιο θα είναι το νόμισμα της χώρας. Η Δραχμή απλά θα επιτρέψει στους λαϊκιστές να υφαρπάζουν τους ψήφους των πολιτών μέσω της παραπλάνησης και της δημιουργίας της εικόνας των πλασματικών αυξήσεων, αυξήσεων σε δραχμές που υπό το βάρος του πληθωρισμού θα είναι μειώσεις.

Η Ελλάδα πρέπει στις εκλογές του Ιούνιου να απαντήσει σε υπαρκτά διλήμματα. Θα πρέπει να απαντήσει αν είναι Ευρωπαϊκή ή όχι χώρα, δημοκρατική ή εθνικιστική χώρα και τέλος αν έχει θέληση να προχωρήσει μπροστά ή να μείνει αγκυλωμένη σε πρακτικές, νοοτροπίες και λογικές που μας έφεραν ως εδώ. Στα παραπάνω διλήμματα θα πρέπει να απαντήσουν τόσο τα κόμματα όσο και οι πολίτες.



O Θανάσης Ζεκεντές είναι οικονομολόγος MSc