ΟΙ ΑΡΧΕΓΟΝΕΣ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ - «Μια έριδα 2.500 χρόνων»

Κατηγορία: Φύλλο 7

Αίτια - Όρκος Δικαστών Θηβαίων

Συνέχεια από το προηγούμενο τεύχος όπου αναφέραμε πως διαιωνίσθηκε μία έριδα 2.500 χρόνια και έφθασε μέχρι τις ημέρες μας.

Άρχισε μεταξύ Βουμελιταίων και Αλέων και έφθασε μέχρι σήμερα μεταξύ Μαρτιναίων και Μαλεσιναίων χωρίς να ξέρουν οι παππούδες γιατί τσακώνονταν έτσι είχε παραμείνει η έχθρα από γενεά σε γενεά.

Αυτά λοιπόν τα πιθανά αίτια θα αναφέρουμε εμείς σήμερα γυρίζοντας 2.500 χρόνια πίσω στα χρόνια των αρχαίων προγόνων μας και στις ασχολίες των κατοίκων των Λοκρικών πόλεων της περιοχής μας που είναι σκορπισμένες περιφερειακά γύρω από την χερσόνησο της Αετόλυμας (Πευκιάς), εκεί όπου δημιουργήθηκε η έριδα.

Η χερσόνησος της Αετόλυμας ή σημερινής Πευκιάς εκτείνεται από τον εθνικό δρόμο μεταξύ διασταύρωσης Μαρτίνου και διασταύρωση Μαλεσίνας και σε μήκος περίπου 20 χιλιομέτρων μέχρι τα Άσπρα Γκρέμια και ακρωτήριο Κορανάς Α. και από Βουμελιταία (Μαρτίνο) και Λάρυμνα εκτείνεται επί 10 χιλιόμετρα προς Β. μέχρι τις αρχαίες πόλεις Αλές (Θεολόγος Μαλεσίνας) και Κορσεία (Προσκυνάς).

Πιθανά αίτια που δεν μας αναφέρουν τα δύο αρχαία κείμενα του Μαντείου των Δελφών είναι: η ξυλεία από το δάσος της Πευκιάς με αιωνόβια πεύκα που και στις ημέρες μας τα προλάβαμε πριν την καταστροφική πυρκαγιά του 2002 με αυτά έφτιαχναν οικιακά σκεύη αλλά και καράβια για την αλιεία και τον πόλεμο, καθώς στην Λάρυμνα υπήρχαν ναυπηγεία στα Ταρσανά, όπως λέμε και σήμερα, τα οποία προστατεύονταν από τρίτοξη γέφυρα με αλυσίδες όπως θα δείτε όσοι προμηθευτείτε το DVD - ΛΑΡΥΜΝΑ.

Άλλη αιτία είναι η συλλογή της ρητίνης που άλειφαν τα καράβια, έφτιαχναν το κρασί και την χρησιμοποιούσαν και σαν φάρμακο πολλοί ήσαν οι ρητινοκαλλιεργητές και στις ημέρες μας Μαρτιναίοι και Μαλεσιναίοι που με ένα γαϊδουράκι με δύο τενεκέδες στη ράχη του πήγαιναν από πεύκο σε πεύκο και μάζευαν την ρητίνη. Ο τελευταίος Βουμελιταίος - Μαρτιναίος - ρητινοκαλλιεργητής ο Νίκος Μπέρδος διανύει σήμερα το τελευταίο τέταρτο της ζωής του και είναι 90 ετών περίπου και κάθε πρωί έρχεται και πίνει τον καφέ του στο καφενείο του Λεωνίδα του Καράλη που πρόσφατα χάθηκε άδικα και αυτός σε εργατικό ατύχημα στην ΛΑΡΚΟ. Εκεί αναπολεί μνήμες και ιστορίες για την Πευκιά.

Άλλη αιτία είναι τα βοσκοτόπια, οι αρχαίοι Βουμελιτείς εκτός από τα μελίσσια απ’ όπου πήρε και το όνομα Βουμελιταία (Ιεροκλής: από τον βόμβο των μελισσών) ήσαν και ποιμένες και λατρευόταν στο Παλιοχώρι του Μαρτίνου ο Θεός Πάνας (Σπηλιά Πάνα στις Χερόμες), αλλά και οι νεότεροι Μαρτιναίοι ήταν ποιμενικός λαός και ο Γεωργικός και Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός Μαρτίνου την 10ετία του 1970 ήταν ο μεγαλύτερος της Στερεάς Ελλάδας και τα κοπάδια των παππούδων μας και των πατεράδων μας έφταναν από τους πρόποδες του Παρνασσού (Δαύλεια) μέχρι τα Σκορπονέρια και από την Κωπαΐδα μέχρι την Πευκιά και υπήρχαν πάρα πολλές ακόμη και φονικές διαμάχες για τα βοσκοτόπια.

Το τελευταίο παλιό ποιμνιοστάσιο (μαντρί) προς τα ενδότερα της Πευκιάς ήταν του Παναγιώτη του Κάζα που πέθανε και αυτός τον περασμένο χρόνο σε μεγάλη ηλικία και έμεινε έρημο το ποιμνιοστάσιο.

Μια άλλη αιτία που προκαλούσε διαμάχες μεταξύ Βουμελιταίας (Παλιοχώρι Μαρτίνου) και Αλών (Θεολόγου Μαλεσίνας) χωρίς να αποτελέσει και στα νεότερα χρόνια αιτία διαμάχης ήταν το κυνήγι των ελαφιών.

Καθώς η χερσόνησος της Αετόλυμας (Πευκιά) είχε πολλά ελάφια και αποτελούσαν μέρος της διατροφής των κατοίκων της περιοχής αλλά και όχι μόνο.

Δεν είναι τυχαία η σχέση των Βουμελιταίων με τα ελάφια, καθώς στο Μουσείο της Θήβας σώζεται επιτύμβια στήλη από το Παλιοχώρι του Μαρτίνου (Βουμελιταία). Εικόνα 2. Μουσείο Θήβας αρ. 243, αίθουσα γλυπτών: το κάτω μέρος επιτύμβιας στήλης παρουσιάζει ανδρική μορφή ντυμένη με ιμάτιο που κάθεται σε οκλαδία δίφρο με το δεξί χέρι που μόνο η άκρη σώζεται. Χαϊδεύει ένα μικρό ελάφι που σηκώνει τα μπροστινά του πόδια σκιρτώντας από χαρά. Έργο Βοιωτικού εργαστηρίου 5ος αι. π.Χ. Μάρμαρο λευκό με καθολικό κόκκινο επίστρωμα από το χρώμα του χώματος που το σκέπαζε στο Παλιοχώρι του Μαρτίνου. Οι αρχαίοι Βουμελιτείς αλλά και όλοι οι Οπούντιοι Λοκροί ήταν δεινοί τοξότες και ελαφοκυνηγοί και να τι μας λέει ο Όμηρος - Ιλιάς Ν 712-718. Ουδ’ αρ οϊλιάδη μεγαλήτορι Λοκροί έποντο / ου γαρ σφι σταδίη μίμνε φίλον κήρ / ου γαρ έχον κόρυθας χαλκήρεος ιπποδασείας / ουδ έχον ασπίδας εύκυκλους και μείλινα δούρα αλλ’ άρα τόξοισιν και ευτρεφεί οίος αώτω / Ίλιον εις αμ’ έποντο πεποιθότες οισιν έπειτα / τάρφεια βάλλοντες Τρώων ρήγνυντο φάλαγγα.

Εννοεί τον γιο του Οϊλέα τον Αίαντα τον Λοκρό ότι δεν τον ακολουθούσαν όλοι οι Λοκροί σε μάχη σώμα με σώμα γιατί δεν είχαν περικεφαλαίες χάλκινες, φούντες από τρίχες αλόγου, ούτε ασπίδες στρογγυλές και δόρατα από μελιά, αλλά ήρθαν στο Ίλιο έχοντας πίστη στα δοξάρια τους και στις χορδές των τόξων που έριχναν εύστοχα και αδιάκοπα και έσπαζαν τις φάλαγγες των Τρώων.

Αλλά και στα μετέπειτα χρόνια επί Μ. Αλεξάνδρου ένα εκστρατευτικό τμήμα από Λοκρούς τοξότες συνόδεψε τον μεγάλο στρατηλάτη στην Ασία και συγκεκριμένα στην Ινδική, στην επιχείρηση να καταλάβει την Ακρόπολη των αγρίων πολεμιστών των Μαλλών, πήρε μία σκάλα και σκαρφάλωσε στις επάλξεις και βρέθηκαν ο Αλέξανδρος, ο Πευκέτας, ο Λεονάτος και ο Αμβρέας εν μέσω πολυάριθμων εχθρών σκοτώνεται ο Αμβρέας από βέλος στο πρόσωπο και ένα άλλο βέλος τρυπά τον θώρακα και σφηνώνεται στο στήθος του Αλέξανδρου αγγίζοντας τον πνεύμονα. Ο Αλέξανδρος χάνει αίμα και πέφτει λιπόθυμος επάνω στην ασπίδα, εκείνη την στιγμή οι Λοκροί και οι Κρήτες τοξότες κρατούν μακριά από το σώμα του Αλέξανδρου τους πολεμιστές των Μαλλών που θέλουν να τον κομματιάσουν, ρίχνοντας καταιγιστικά βέλη εναντίον τους μέχρι να ανέβουν οι Μακεδόνες στα τείχη και σώσουν τον αιμόφυρτο Αλέξανδρο.

Παλιοί αρχαιοκάπηλοι το 1957 είχαν αναφέρει ότι είχαν βρει μαρμάρινη στήλη με παράσταση πολεμιστή να τοξεύει στο Παλιοχώρι του Μαρτίνου.

Η λέξη Λοκρός προέρχεται από την λέξη Λεκρός που σημαίνει κέρατο ελάφου και οι αρχαίοι πρόγονοί μας έφτιαχναν τα τόξα τους από κέρατα ελαφιών.

Μετά από αυτά καταλαβαίνουμε τη σημασία που είχε το κυνήγι των ελαφιών στην περιοχή μας. Μία ή όλες οι αιτίες που αναφέραμε μπορεί να ανάγκασαν τους Βουμελιταίους και τους Αλέους να φέρουν Θηβαίους δικαστές να οριοθετήσουν τα σύνορα και πήραν όρκο όπως λέει το αρχαίο κείμενο. Εικόνα 1 Ομνύω Δία Ολύμπιον ΗΡΑ, Ποσειδών, Άρη, Αθηνά, Δήμητρα, Απόλλων και τους άλλους Θεούς, ότι κάνουν ανεπηρέαστοι καλά τη δουλειά τους.

Το αρχαίο κείμενο που δημοσιεύουμε σήμερα (εικόνα 1) καθώς και αυτό που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο τεύχος της εφημερίδας φέρουν μεγάλη φθορά από τις καιρικές συνθήκες και βρέθηκαν στο Μαντείο των Δελφών και συγκεκριμένα όπως ανεβαίνουμε για τον ναό του Απόλλωνα μόλις φθάσουμε στον θησαυρό των Αθηναίων που διατηρείται σε καλή κατάσταση και λίγο πιο κάτω βλέπομε τον θησαυρό των Βοιωτών, προχωράμε στων Θηβαίων, εκεί υπάρχουν και άλλες πέτρινες στήλες με κείμενα, αλλά για να τις αντιγράψεις θέλεις μεγεθυντικό φακό.

Τελικά απ’ ό,τι μας λένε και τα δύο κείμενα οι Θηβαίοι δικαστές μαζί με αντιπροσωπείες των δύο πόλεων οριοθέτησαν τα σύνορα αλλά η έριδα παρέμεινε μέχρι τις ημέρες μας.

Ν. Αθ. Μπάτσος