Δελφοί: Μαντείο των Δελφών

Κατηγορία: Φύλλο 15

Aφορμή γι’ αυτή μου την παρέμβαση ήταν το άρθρο του κ. Θανάση Χατζηιωαννίδη, στο τεύχος Ιουλίου 2008.

Θεωρώ ότι κάποια σημεία  δεν αναφέρονται όπως πρέπει και αντί να δώσουν μια, όσο το δυνατόν πιο κοντά με την πραγματικότητα εικόνα και να υμνήσουν τον μεγάλο Ελληνικό Πολιτισμό, ο οποίος δημιουργήθηκε με την μεγάλη συμβολή της Πατρώας Θρησκείας, παρουσιάζουν τους προγόνους μας για όσους νιώθουν να κατάγονται από αυτούς -να πιστεύουν αυτά που λέει κάποια ονόματι Πυθία και η οποία έχει παραισθήσεις και μιλά ασυνάρτητα.

Με θίγει ως Έλληνα να παρουσιάζουν το κατ’ εξοχήν πιο φημισμένο Μαντείο της τότε εποχής, το οποίο ήταν το κέντρο της Ελλάδος και του τότε κόσμου, να στηρίζεται σε μια “καφετζού” της τότε εποχής και η οποία μάλιστα έπαιρνε και το σκονάκι της για να πέσει σε έκσταση και σε κάποιο ιερατείο το οποίο ερμήνευε τις “ασυναρτησίες” της Πυθίας και το οποίο εκμεταλλευόταν τους πιστούς με μοναδικό σκοπό την απόκτηση πλούτου από τις δωρεές. Ας μην ξεχνάμε ότι την εποχή στην οποία αναφερόμαστε δεν υπήρχε καμμιά Μονή Βατοπεδίου, ούτε κανείς ηγούμενος Εφραίμ για να κάνει αγοραπωλησίες Real Estate.  

Θα προσπαθήσω τώρα, χωρίς να εμβαθύνω, να δείξω λίγο από το τι επικρατούσε τότε και γιατί καταφέραμε να φτάσουμε σε τέτοιο επίπεδο  Πολιτισμού και να δώσουμε τα φώτα στον υπόλοιπο κόσμο. Ας βρεθεί κάποιος να μας πεί αν υπάρχουν και αλλες χώρες οι οποίες αν και έχουν οργανωμένες θρησκείες με εκατομμύρια πιστούς-πελάτες, έχουν αναδείξει έστω κάτι. Ο μόνος σκοπός τους βλέπετε ήταν και είναι “η αγάπη για τον άνθρωπο και η προσπάθεια για την σωτηρία του”. Βλέπε Σταυροφορίες, Συγχωροχάρτια, Μεσαίωνας και τα λόγια “φωτισμένων” ανδρών του Βυζαντίου, οι οποίοι εξαιτίας της αγάπης τους για τα γράμματα και τις Τέχνες έλεγαν “καλύτερα Τούρκοι παρά Φράγκοι”.

Κατ’αρχήν ο Απόλλων Ιήιος Φοίβος δεν σκότωσε κανένα ερπετό Πύθωνα. Σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς ο Πύθων ήταν άνδρας πιθανότατα ιερέας που είχε καταχραστεί το ιερό των Δελφών και ο οποίος εκδιώχθηκε. O Όμηρος, το ερπετό το παρουσιάζει σαν θηλυκό με το όνομα Δέλφις και ότι ήταν ιέρεια αυτή που εκδιώχθηκε. Αυτή η εξήγηση έχει και τις περισσότερες πιθανότητες να είναι και η σωστή.

Η εκάστοτε Πυθία δεν έρχονταν απευθείας σε επαφή με τον κόσμο που ζητούσε χρησμό αλλά βρίσκονταν πίσω από κάποιο παραπέτασμα από υφάσματα ή δέρματα και χρησμοδοτούσε με λόγια κατανοητά όχι από τον απλό λαό (σε αυτούς εξηγούσαν οι ιερείς) και χωρίς να βρίσκεται σε κατάσταση έκστασης και ευφορίας. Ήταν μυημένη και εξελιγμένη ψυχή. Γόνος της ιερατικής τάξης των Δελφών, ήταν από μικρή προετοιμασμένη για τον σκοπό αυτό. Είχε γνώσεις αφάνταστες και αυτό γιατί εκπαιδεύονταν για χρόνια με επιστήμονες της κάθε εποχής. Αναφέρω ότι ο μεγάλος Πυθαγόρας έμεινε στους Δελφούς για δύο (2) χρόνια και εκπαίδευε την Πυθία της εποχής του, την Θεόκλεια. Οι χρησμοί ήταν έργο της Πυθίας ή δίνονταν μέσω αυτής και μόνο. Σύμφωνα πάντα με τους αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους το φιλοσοφικό - θρησκευτικό σύστημα της τότε εποχής ερμηνευόταν διαφορετικά από τον απλό λαό και διαφορετικά από τους Φιλοσόφους και τους Χριστούς = μυημένους στα Μυστήρια.

Οι ιερείς και γενικότερα το ιερατείο δεν εκμεταλλεύονταν την αφέλεια και την άγνοια των πιστών ούτε ενδιαφέρονταν για τις μεγάλες δωρεές των διαφόρων. Οι λέξεις αφέλεια, άγνοια και δωρεές είναι παρμένες από το σημερινό υπάρχον λεξιλόγιο και σε παραπέμπουν στο “πίστευε και μη ερεύνα”, πλούτος από δωρεές συνδρομητών πιστών, συμβόλαια τεράστιας  ακίνητης περιουσίας με χρυσόβουλα εποχής Τουρκοκρατίας. Όλως περιέργως οι κατακτητές Τούρκοι δεν πείραζαν παρά χάριζαν και μάλιστα νομιμοποιούσαν με χρυσόβουλα, στρέμματα γης, στους μεγάλους “εχθρούς τους”.

Επίσης δεν μπορούσε να γίνει μέλος του ιερατείου και να κρυφτεί από αυτούς που τον κυνηγούν κάποιος που ήταν δολοφόνος, φοροφυγάς, παιδεραστής και γενικά κάποιος που είχε προβλήματα με τον νόμο, όπως σήμερα ακούμε να γίνεται σε θρησκευτικές μοναστικές κοινότητες ακόμη και σε ενορίες, οι οποίες υποτίθεται ως μοναδικό σκοπό έχουν την φροντίδα της συνέχισης του έργου του Θεού.

Αντίθετα το Δελφικό ιερατείο προωθούσε τις ρήσεις των Ελλήνων Φιλοσόφων με σκοπό την εκπαίδευση των Ελλήνων, την ηθική διαπαιδαγώγησή τους και την σφυρηλάτηση της ευσυνειδησίας τους. Προωθούσε έναν συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς, στον οποίο ηγεμόνευε η ρήση “γνώθι σαυτόν”, με σκοπό την διαμόρφωση του χαρακτήρα των ανθρώπων και την κατεύθυνση των ανθρωπίνων πράξεων προς μια ανώτερη θεική επιδίωξη.

Όσο για την κατηγορία οτι το Μαντείο εμήδισε την εποχή των Περσικών πολέμων, σας αναφέρω οτι μετά την ναυμαχία της Σαλαμίνας ο Ηρόδοτος στο έργο του “Ουρανία” αναφέρει «...Έπειτα άρχισαν την μοιρασιά των λαφύρων και έστειλαν στους Δελφούς τα διαλεχτά ». Επίσης μας αναφέρει οτι μετά την κατάθεση των λαφύρων «.. ρώτησαν οι Έλληνες από κοινού τον Θεό αν είναι ευχαριστημένος για τα αφιερώματα που του έστειλαν»!!!

Ένας δυσαρεστημένος και με αισθήματα προδοσίας το μόνο που δεν κάνει είναι να ρωτάει τον υπαίτιο της καταστροφής του αν είναι ευχαριστημένος με  τα δώρα που του έστειλε. Τέλος, μετά την μάχη των Πλαταιών, ακόμη μια φορά οι Έλληνες έστειλαν λάφυρα στους Δελφούς και κατασκεύασαν έναν χρυσό  τρίποδα, πάνω στον οποίο έγραψαν τα ονόματα των πόλεων που έλαβαν μέρος στην μάχη εναντίον των Περσών. Πουθενά δεν φαίνεται ούτε αναφέρεται ότι οι Δελφοί με κάποιον τρόπο “πούλησαν” τους Έλληνες στους Πέρσες. Όσοι ισχυρίζονται τα αντίθετα διαδίδουν απλώς κακοήθειες που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα.

Ταξιάρχης Γ. Καράλης

Μελετητής Ιστορικών

και Θρησκευτικών θεμάτων

ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

 (Απάντηση στον κ. Καράλη Ταξιάρχη)

Αγαπητέ μου κ. Καράλη,

Με πολλή χαρά διάβασα τις παρατηρήσεις σου, σχετικά με το σύντομο κείμενο μου που έκανε λόγο για το Μαντείο των Δελφών. Το επίμαχο σημείο είναι για το ποιος χρηματοδοτούσε, οι ιερείς ή η Πυθία. Χρήσιμος ο αντίλογος γιατί έτσι προάγεται ο διάλογος και η γνώση.

Έρχομαι στο προκείμενο. Η Πυθία - τονίζω και πάλι το όνομά της προέρχεται από τον δράκωνα Πύθωνα, που σκότωσε ο Απόλλων - δεν ήταν βέβαια μια "καφετζού", η καφετζού έχει λόγο, επιχειρεί να μαντεύσει το μέλλον μέσα από τα κατακάθια του καφέ. Η Πυθία δεν είχε λόγο, δεν χρησμοδοτούσε. Οι χρησμοί της Πυθίας ήταν άτεχνα και ακατανόητα ψελλίσματα, η μαντική δύναμη της Πυθίας ήταν ένας αφελής ενθουσιασμός και δεν οφείλονταν σε καμιά γνώση.  Θα συμφωνήσω βέβαια μαζί σου ότι η Πυθία εκπαιδεύονταν για μακρό χρόνο από ειδικούς. Αυτοί όμως που χρησμοδοτούσαν ήταν οι ιερείς, που λέγονταν και προφήτες άνθρωποι πολύπειροι και πολύξεροι, γνώστες θα λέγαμε της τότε διεθνούς κατάστασης και των πολιτικών πραγμάτων του Ελλαδικού και Μεσογειακού χώρου. Το Μαντείο με την πάροδο του χρόνου απέκτησε φήμη. Η διεθνική του θέση ήταν εξασφαλισμένη και όλων τα βλέμματα για μικρά ή μεγάλα θέματα στρέφονταν στο Μαντείο των Δελφών. Χρησμό δεν ενδιαφέρονταν πλέον να πάρουν μόνο οι Ελλαδικές Πολιτείες που αντιμάχονταν η μία την άλλη αλλά και οι ηγεμόνες ξένων χωρών. Οι δωρεές ήταν μεγάλες και το μαντείο βρίσκονταν πολλές φορές σε δύσκολη θέση· θα έπρεπε να δώσει χρησμό που κατά κάποιο τρόπο να ικανοποιεί τους ζητούντας χρησμό. Γι' αυτό το λόγο οι χρησμοί ενίοτε ήταν σκοτεινοί ή διφορούμενοι.

Όσο για το αν το Μαντείο εμήδισε την περίοδο των Περσικών πολέμων, αυτό είναι γεγονός, το μεγάλο ιερό δυστυχώς δεν στάθηκε στο ύψος του. Τούτο γιατί οι ιερείς είχαν πολλαπλές πληροφορίες για τις ορδές των βαρβάρων Ασιατών, που απειλούσαν τότε το λίκνο της Δημοκρατίας, την Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος που με έκανε να χαρακτηρίσω το μαντείο σαν ένα αντίστοιχο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων. Για να δώσουν οι ιερείς -και όχι η Πυθία- χρησμούς για θέματα υψίστης σημασίας, σίγουρα θα είχαν διασυνδέσεις με ανθρώπους πολύπειρους περί των διεθνών πραγμάτων.

Τέλος θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί σου, ότι την περίοδο που η Ελλάς ελάτρευε το Δωδεκάθεο, εμεγαλούργησε και έθεσε την υποδομή του Δημοκρατικού Πολιτεύματος· παράλληλα προήγαγε όλες τις επιστήμες.

Η τέχνη - γλυπτική, αρχιτεκτονική, ζωγραφική έφτασε σε τέτοιο βαθμό τελειότητας που ουδέποτε μέχρι σήμερα έχει φτάσει. Με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο που -δυστυχώς- στο όνομα του Χριστού διεπράχθησαν τα μεγαλύτερα εγκλήματα - Ιερά Εξέτασις, Σταυροφορίες, θρησκευτικοί πόλεμοι. Η περίοδος του 5ου και 4ου αι. π.Χ. κυρίως, υπήρξε μια αξονική περίοδος· ανάλογες περίοδοι είναι η Αναγέννηση, η Σαιξπηρική περίοδος και η περίοδος του Γαλλικού Διαφωτισμού. Τις περιόδους αυτές -με βάση πάντα το ελληνικό θαύμα των κλασσικών χρόνων- προήχθησαν οι επιστήμες και η δημοκρατία απέκτησε σάρκα και οστά.

Χατζηιωαννίδης Αθαν.