Η φροντίδα της στοματικής υγιεινής είναι μια συνήθεια που τα παιδιά μας πρέπει να αποκτήσουν από μικρή ηλικία. Η υγεία, ωστόσο, των δοντιών δεν εξαρτάται μόνο από τα τακτικά βουρτσίσματα, αλλά και από τις συνήθειες της διατροφής μας.
Τερηδόνα είναι η καταστροφή των οδοντικών ιστών από μικροοργανισμούς που βρίσκονται στο στόμα. Εκτός όμως από τους μικροοργανισμούς, απαιτείται να συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Επιπλέον η εμφάνιση και η εξάπλωση της τερηδόνας σχετίζεται άμεσα με κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους. Τέλος, η τερηδόνα μαζί με τις ασθένειες των ούλων αποτελούν τις πιο διαδεδομένες ασθένειες που εμφανίζονται στον άνθρωπο.
Καλές συνήθειες
Είναι ευθύνη και υπαιτιότητα των γονέων για τα οδοντικά προβλήματα των παιδιών τους. Είναι αυτοί που πρώτοι απ’ όλους θα μεταδώσουν στα παιδιά τους τις συνήθειές τους. Συνήθειες διατροφής και στοματικής υγιεινής. Γι’ αυτό και συνήθως βλέπουμε ότι παιδιά με χαλασμένα δόντια προέρχονται από γονείς με χαλασμένα δόντια.
Είναι πολλοί οι γονείς που αποδιώχνουν την ευθύνη από πάνω τους θεωρώντας ότι τα χαλασμένα δόντια είναι μια κληρονομική νόσος και έτσι ή αλλιώς το παιδί τους θα κληρονομήσει τα χαλασμένα δόντια τους. Αυτό όμως είναι μεγάλο λάθος. Αυτό που στην πραγματικότητα κληρονομούν τα παιδιά είναι οι συνήθειες διατροφής και στοματικής υγιεινής των γονέων τους. Έχουν άραγε αναρωτηθεί οι γονείς αυτοί, μήπως τα προβλήματα που οι ίδιοι έχουν σήμερα με τα δόντια τους είναι η συνέπεια της αδιαφορίας, της έλλειψης φροντίδας και πρόληψης στη νεανική τους ηλικία;
Είναι αρκετά εύκολο να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε παιδί να αποκτήσει ένα στόμα αισθητικά ωραίο και λειτουργικά σωστό, απαλλαγμένο από προβλήματα, αρκεί να εφαρμοστούν μερικά απλά, ανέξοδα και εύκολα μέτρα πρόληψης:
1. Καλή στοματική υγιεινή
α. Βούρτσισμα
β. Νήμα
2. Χρήση φθορίου
α. Τροχίσκους φθορίου (από 6 μηνών έως 8 ετών καθημερινά)
β. Τοπική φθορίωση στο ιατρείο (από 4 ετών και κάθε 6-8 μήνες)
γ. Στοματικό διάλυμα φθορίου (από 8 ετών)
3. Προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών των δοντιών (σε ηλικία 6 έως 12 ετών)
4. Ανάλυση δίαιτας – συμβουλές.
5. Τακτικές επισκέψεις για έλεγχο και φθορίωση κάθε 6-8 μήνες.
Στοματική υγιεινή και τερηδόνα
Μιλώντας για καλή στοματική υγιεινή αναφερόμαστε στο καθημερινό (2-3 φορές ημερησίως), αλλά κυρίως στο σωστό καθάρισμα των δοντιών με μια φθοριούχο οδοντόκρεμα καθώς και τη χρήση του οδοντιατρικού νήματος (2-3 φορές εβδομαδιαίως) για τον καθαρισμό των μεσοδοντίων διαστημάτων των δοντιών. Είναι δύο απλά μέσα πρόληψης της τερηδόνας, πολύ σημαντικά, εφόσον βέβαια εφαρμόζονται σωστά και κυρίως έγκαιρα.
Πότε αρχίζει το βούρτσισμα;
Η απάντηση σ’ αυτό το πρώτο ερώτημα είναι ότι το καθάρισμα των δοντιών θα πρέπει να αρχίζει από τη στιγμή που τα πρώτα δόντια εμφανίζονται στο στόμα (6 μηνών). Στην αρχή αυτό θα πρέπει να γίνεται με μια βρεγμένη γάζα, ενώ αργότερα στην ηλικία 2-2,5 χρόνων και όταν όλα τα νεογιλά δόντια θα έχουν ανατείλει στο στόμα, αρχίζει η χρήση της οδοντόβουρτσας. Η οδοντόβουρτσα θα πρέπει να είναι μικρή και μαλακή για να γίνεται εύκολα και άνετα το βούρτσισμα στο παιδί, ενώ η οδοντόπαστα θα πρέπει να είναι πάντα φθοριούχος. Στην αρχή θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πολύ μικρές ποσότητες οδοντόπαστας, οι οποίες θα γίνουν κανονικές αργότερα, όταν το παιδί θα αρχίσει πλέον να ελέγχει το αντανακλαστικό της κατάποσης και δεν θα καταπίνει την οδοντόπαστα. Το παιδί στο διάστημα από 18-36 μηνών περνάει αναπτυξιακά και ένα «μιμικό» στάδιο, γεγονός που σημαίνει ότι όσες συνήθειες αποκτά αυτήν ακριβώς την περίοδο τις αφομοιώνει σε τέτοιο βαθμό ώστε ποτέ πλέον να μην τις ξεχνά.
Όσο πιο νωρίς λοιπόν αρχίζει το καθάρισμα των δοντιών, τόσο πιο εύκολα θα γίνει συνειδητή διαδικασία για το παιδί και κατά συνέπεια μια συνήθεια που θα το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. Αντίθετα, είναι πολύ πιο δύσκολο να πείσουμε ένα παιδί να βουρτσίζει τακτικά τα δόντια του όταν αυτό αρχίσει να γίνεται στην ηλικία των 5-6 χρόνων. Η συνήθεια αυτή κινδυνεύει να μείνει για πάντα ξένη χωρίς να γίνει ποτέ αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής του ζωής.
Από ποιον γίνεται;
Αυτό που διαφεύγει συχνά της προσοχής των γονέων είναι ότι ζητούν από το παιδί να πλένει τα δόντια μόνο του. Αυτό δεν είναι σωστό και αφορά ιδιαίτερα τις ηλικίες 7-8 ετών. Από διάφορες έρευνες έχει δειχθεί ότι τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 7 χρόνων δεν έχουν ακόμα αναπτύξει την επιδεξιότητα να βουρτσίζουν μόνα τα δόντια τους σωστά. Γι’ αυτό και η ευθύνη του βουρτσίσματος των δοντιών των παιδιών μέχρι την ηλικία αυτή θα πρέπει να ανήκει αποκλειστικά στους γονείς. Τα παιδιά καλό είναι να πλένουν τα δόντια τους και να ασκούνται πρωί και μεσημέρι, όμως το βραδινό βούρτσισμα, για να είναι αποτελεσματικό, θα πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε από τους γονείς.
Το σωστό βούρτσισμα
Εξαιρετική σημασία για τη διατήρηση της υγείας των δοντιών δεν έχει μόνο το να χρησιμοποιεί κανείς όσο συχνά χρειάζεται την οδοντόβουρτσα, αλλά κυρίως να την χρησιμοποιηθεί σωστά, έτσι ώστε να απομακρύνεται από παντού η μικροβιακή πλάκα και να καθαρίζονται όλες οι επιφάνειες των δοντιών.
Για το πώς πρέπει να καθαρίζονται τα δόντια το έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο φύλλο.
Στο επόμενο φύλλο θα αναφερθούμε στις συνήθειες της διατροφής μας.