Άνεμος Καραϊβικής στην έκθεση φωτογραφίας στο Μαρτίνο

Κατηγορία: Φύλλο 16

H τέχνη της  φωτογραφίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Συνηθισμένοι στη ζωγραφική, μετα χρώματα να κυριαρχούν μέσα από τη μανιέρα των δημιουργών, την ομορφιά των τοπίων, των προσώπων, αλλά και των σκηνών της καθημερινότητας ή των εικόνων της φαντασίας, όπως αυτές διαθλώνται μέσα από το πρίσμα των καλλιτεχνών και των διάφορων ρευμάτων που στη πορεία των χρόνων και εποχών δημιουργήθηκαν καλλιεργήθηκε  μια αισθητική όπου η φωτογραφία έπρεπε να διεισδύσει και να κατακτήσει.

Ετσι, φτάσαμε στις μέρες μας όπου η εικόνα κυριαρχεί,  μέσα στα χρώματα πια, σε σημείο μάλιστα, να κερδίζει τις εντυπώσεις αλλά πολλές φορές και τη γραφή.  Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο που «μία φωτογραφία αξίζει όσο χίλιες λέξεις» όπως λέει μια κινέζικη ρήση.

Η φωτογραφία λοιπόν στις μέρες μας κερδίζει και η έκδοση εργασιών από διάφορους  δημιουργούς γνωρίζουν απανωτές εκδόσεις, ενώ φωτογραφικά στιγμιότυπα παίρνουν τη θέση που τους πρέπει  σε συλλογές Μουσείων, Συλλεκτών αλλά και διάφορων φορέων. Δεν είναι δε λίγες οι φορές που στο εμπόριο της τέχνης η τιμή τους φτάνει σε πολύ ψηλά επίπεδα, ενώ σπάνιες φωτογραφίες γίνονται «αντικείμενο του πόθου» από τους ενδιαφερόμενους.

Xαρακτηριστικά επισημένουμε ποσό ακριβά πουλιούνται πουλιούνται οι φωτογραφίες του Tunik Spencer  με την πρωτοτυπία να φωτογραφίζει απίστευτο αριθμό ανδρών και γυναικών γυμνών σε διάφορα στιγμιότυπα. Μάλιστα στην περσινή έκθεση της ART ATHINA ένα  από τα τρία έργα που αγόρασε για τη συλλογή του το Μουσείο Σύγχρονης τέχνης της χώρας μας, ήταν μια φωτογραφία του όπου  παρουσίαζε χίλιους περίπου άνδρες και γυναίκες που κάθονταν σε διαδοχικές σειρές και ατένιζαν το φωτογραφικό φακό «μέσα στην καλή χαρά».

Ακόμη να πούμε για τη σημαντική θέση που κατέχουν στην υπόθεση της τέχνης  φωτογραφίες δημιουργών όπως, ο Albert Watson, o Koudelka, o Robert Kapa, o Mathew Rolston ή οι σπουδαίοι φωτογράφοι του Πρακτορείου Magnum.

Αναφορικά τώρα μετην ελληνική πλευρά να σχολιάσουμε  τη δύναμη, την ομορφιά αλλά και την αξία ως ντοκουμέντων, που έχουν οι φωτογραφίες  των μεγάλων ελλήνων φωτογράφων όπως η Νέλλυ, ο Κώστας Μπαλάφας, ο Τάκης Τλούπας, ο Κωνσταντίνος  Μεγαλοκονόμος, ο Κωνσταντίνος Μάνος, η Βούλα Παπαϊωάννου.

Σίγουρα στη μοντέρνα τέχνη, ένα από τα στοιχεία της είναι και το σοκ που θέλει να δημιουργήσει στο θεατή, να τον αφυπνίσει, τον εξιτάρει και συνάμα να τον προβληματίσει  θετικά ή αρνητικά δεν έχει σημασία αρκεί να το ταρακουνήσει απο τη βολή του, από τα καθιερωμένα, από όσα ξέρει, από όσα έχει βάλει ως μέτρο σύγκρισης.  Στόχος λοιπόν δεν είναι μόνο ο έπαινος γύρω από το ωραίο αλλά και τι είναι ωραίο αφού δεν συμφωνούν πάντα όλοι αναφορικά με αυτό. Στο Μουσείο μοντέρνας τέχνης του ’Αμστερνταμ, μια μεγάλη αίθουσα καλύπτεται από ένα τεράστιο διάφανο κύβο από πλέξιγκλας, όπου είναι γεμάτος από απορρίμματα νοσοκομείου!!!. Αυτό τελικά είναι έργο  τέχνης, με τη μοντέρνα αισθητική της σκληρής και βίαιης εποχής μας και μάλιστα το κόστος αγοράς του σίγουρα   ήταν  πολύ υψηλό.

Αν γράφονται όλα αυτά σκοπό έχουν να ξεκαθαρίσουμε ότι προκειμένου να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, να ομορφύνει η ζωή μας έχει ανάγκη την τέχνη  με οποιαδήποτε μορφή, εξάλλου αυτό είναι και ένα από τα ξεχωριστά που μας  χαρακτηρίζει ως οντότητες, που δεν λειτουργούμε μόνο με το ένστικτο.

Ετσι, για να απαντηθούν όσα ακούστηκαν όπως  «Η Κούβα μας μάρανε» …  «και γιατί η Κούβα;» και η έκθεση «Fiore di Cuba» του εξαιρετικού φωτογράφου Μάκη Βόβλα,  με τη συμπαράσταση του Συλλόγου των απανταχού Μαρτιναίων «Αίας ο Λοκρός» στο Πνευματικό Κέντρο της εκκλησίας των Παμμεγίστων Ταξιαρχών του Δήμου Οπουντίων, στο Μαρτίνο από τις 22-12-2008 έως τις 10-1-2009.

Ένα οδοιπορικό λοιπόν στην Κούβα, την ενδιαφέρουσα αυτή μικρή χώρα που χρόνια τώρα δίνει το στίγμα της στη μουσική, το χορό, αλλά και την πολιτική. Οσοι λοιπόν είδαν την έκθεση και «ταξίδεψαν» στη χώρα αυτή μέσα από τις  ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Μάκη Βόβλα, πήραν μια γεύση, ένιωσαν δηλαδή  τη δύναμη της φωτογραφίας,  ως μορφή τέχνης, που μπορεί να «σε πάει παραπέρα» και δεν είχε ως στόχο να επηρεάσει από άλλη σκοπιά τους επισκέπτες της…

 Όπως εξηγήσαμε και στο προηγούμενο φύλλο η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε ήδη  στο Ναύπλιο ως μια ενότητα της δουλειάς του έλληνα αυτού φωτογράφου και επιστήμονα που κάνει καριέρα στην Ιταλία, ενώ παλαιότερα είχε παρουσιαστεί μια άλλη φωτογραφική του ενότητα  που αφορούσε ένα μεγαλειώδες οδοιπορικό στη γενέτειρά του την Ηπειρο.            

Αν άξιζε τελικά ή όχι αυτή η ενέργεια του Συλλόγου, αφήνεται στη κρίση των επισκεπτών της, να πούμε μόνο ότι δεν είναι και πολλά αυτά που γίνονται στην περιοχή ώστε να βλέπουμε εκ του μακρόθεν τα δρώμενα, τα όποια δρώμενα, τα οποία  μπορεί να  κριτικάρονται αρνητικά ή και χλευαστικά ακόμη.  Κατά την άποψή μας λοιπόν, μακάρι να γίνονται «πράγματα»  και μακάρι  να είναι γεγονότα που έχουν να  κάνουν και με την   τέχνη.

Για τους λόγους αυτούς χρωστάμε ευχαριστίες στο πατέρα Γεώργιο Καραπατή,  ψυχή του Πνευματικού Κέντρου, που αγκάλιασε αυτή την εκδήλωση παρόλες τις αντιρρήσεις από ορισμένες κυρίες. Σίγουρα λειτούργησε το ένστικτο του δασκάλου και η ευαισθησία που μόνο μέσα από την τέχνη μπορεί να «κυριαρχηθεί» κανείς…

Από  τη δική μου δε πλευρά  οφείλω ευχαριστίες στον δημιουργό και καθηγητή μου Μάκη Βόβλα, που δέχτηκε με μεγάλη ευχαρίστηση,   να παρουσιαστεί αυτή η δουλειά του στο Μαρτίνο, την αποδοχή αυτής της πρότασης  από το Δ.Σ   του Συλλόγου Γεωπόνων  Αργολίδας που εδώ και 15 χρόνια με τιμούν με τη θέση του προέδρου του δυναμικού Συλλόγου μας αλλά και την αποδοχή και τη ζεστασιά  από την πλευρά  της Διοικητικού Συμβουλίου των «Εν Αθήναις και απανταχού Μαρτιναίων Αίας ο Λοκρός»  να στηθεί αυτή η έκθεση.

Κλείνοντας, όπως αναφέρουμε και στην αρχή του σημειώματος, νιώθουμε τη δυσκολία αποδοχής του διαφορετικού, που είχε αυτή η εκδήλωση, αποδεχόμενοι έτσι τον μικρό αριθμό των επισκεπτών κατά τη διάρκεια των εγκαινίων και  θέλουμε να πούμε    ότι, όχι μόνο οι φωτογραφίες του Μάκη Βόβλα  αλλά και οι ήχοι  και τα τραγούδια των αυθεντικών νοτιοαμερικάνων μουσικών που συμμετείχαν, συνετέλεσαν ώστε αυτό «το ταξίδι» μας, να ήταν συναρπαστικό…

Δημήτρης Δήμου

Msc Γεωπόνος-Βιολόγος

Πρόεδρος Συλλόγου

Γεωπόνων Αργολίδας

Ένας τεχνοκριτικός, από τους μεγαλύτερους της Ιταλίας, ο Denis Curti έγραψε τα παρακάτω για ενότητα με φωτογραφίες  της Κούβας  του Μάκη Βόβλα:

Ο Μάκης Βόβλας σκιαγραφεί με τις φωτογραφίες του το σημερινό πρόσωπο της Κούβας. Χιλιάδες χρώματα σε άσπρο και μαύρο, από σκηνές και εικόνες που έχουν ληφθεί από γεγονότα της καθημερινής ζωής.

Ο φακός του κινείται με περισσή περιέργεια, χωρίς κανένα προγραμματισμό απλά «περπατά μόνος του», χωρίς κανένα οδηγό.

Ετσι, δεν περνά στα γεγονότα και τις εικόνες της βιτρίνας αλά περνά και πίσω από αυτά, αιχμαλωτίζοντας με   ιδιαίτερο τρόπο    εικόνες, στιγμές, συναισθήματα.

Στέκεται και κοιτάζει κατευθείαν στα μάτια, πιάνοντας κυματισμούς αισθημάτων και απομεινάρια περιστατικών περασμένων εποχών, πέντε αιώνων πριν, σε διαφορετικούς τόνους του γκρίζου και των φωτοσκιάσεων.

Ο φακός του λειτουργεί σαν νυστέρι, μπαίνοντας βαθιά, αποκαλύπτοντας διακρίσεις, ο δυνατότερος να βιαιοπραγεί στον πιο αδύνατο, ο στρατιωτικός να επιβάλλεται στον αυτόχθονα, όπως ο Κινέζος στον Θιβετιανό και πάει λέγοντας.

Σε μια εξαιρετική επιμονή ρουτίνας με μια φυσικότητα καταπληκτική που όμως δεν είναι μόνιμη.

Η συνολική εικόνα δεν μπορεί να αποσαφηνιστεί γιατί είναι κάτι που ξεφεύγει που δεν μπορεί να προσδιοριστεί και αυτό μπορεί να οφείλεται σε αιτίες που έχουν να κάνουν με το γενετικό κώδικα, την κουλτούρα, την πολιτική, τον οικονομικό παράγοντα σε μια ουσιαστική εξέλιξη με ένα χάσμα όμως συγκρινόμενο με τον κοινωνικό ιστό και την κουλτούρα η οποία αιχμαλωτίζει τον τόπο προέλευσης.

Μια τέτοια οδυνηρή μαχαιριά-ματιά δημιουργεί μια νέα ιδιαιτερότητα, ένα νέο συλλεκτικό αντικείμενο μιας πολιτισμικής ιδιαιτερότητας, μια σύνθεση της πορείας κατά τη διάρκεια της οποίας έχει σταδιακά περάσει από στάδια καταπίεσης με πολλές ιδιαιτερότητες.

Η εναλλακτική πορεία μαρκαρισμένη σε μικρό βαθμό από αντιθέσεις και ιδιοσυγκρασίες επιβιώνει και προχωρά μπροστά με  την ετυμολογική έννοια του ρήματος αφήνοντας κατά μέρος αρκετές φορές ρίζες εθνολογικής χροιάς η ανανεώνοντάς τες άλλες φορές.

Το αποτέλεσμα είναι, η κίνηση να γίνεται σε πεδία της οικουμενικότητας και του αρχέτυπου.

Ετσι, τα πρόσωπα, οι χειρονομίες και οι φιγούρες που δείχνουν οι εικόνες  του Μάκη Βόβλα μέσα από το ιδιαίτερο φως τους και την ενέργεια που εκπέμπουν τις κάνουν να είναι μοναδικές.