Ζούμε σε μια παρηκμασμένη πολιτιστικά εποχή ηθικής αναλγησίας και βαρβαρότητας,όπου ο ατομικός ωφελιμισμός και ο άφρων αγώνας για πολιτική και οικονομική εξουσία, κυριαρχία και δύναμη, έχουν αναγορευθεί σε ύπατες αξίες τής κατά τα άλλα σύγχρονης κοινωνίας μας.

Οι φυσικές προτροπές για έναν εσωτερικό διχασμό, αυτοβασανισμό και διαρκή πόλεμο ενάντια στην ανθρώπινη φύση, μέσα από την οποία λέγεται ότι αρέσκεται να εκδηλώνεται ο «Διάβολος»,  το πιο αγαπημένο τέκνο της σαδιστικής μεταφυσικής θεότητας, ήταν αναπόφευκτο να δημιουργήσει μια θρησκεία ευνούχων, μια θρησκεία πνευματικά αρρώστων. Πώς λοιπόν αυτή η αφύσικη θρησκεία της ευτελούς δεισιδαιμονίας και των νοσηρών μαζοχιστικών παραγγελμάτων και προτροπών, η θρησκεία της μιζέριας και της συμφοράς και της αυτοκατάργησης της ανθρώπινης φυσικής ύπαρξης να μην μας έχει οδηγήσει τελικά στην σύγχρονη πολιτιστική βαρβαρότητα;

Η θρησκεία των δειλών, υποτακτικών και των δούλων, η θρησκεία των υμνολόγων, κολάκων και προσκυνητών του πολιτικού ή μεταφυσικού αφέντη, άλωσε δυστυχώς με τα χρόνια την ανδρεία ελληνική ψυχή και μετάτρεψε τους πρώην ελεύθερους πολίτες και ήρωες σε ανδράποδα και τρεμάμενα ανήμπορα ανθρωπάκια.  

Όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Λιαντίνης στην “Γκέμμα” του για τον νεοέλληνα: 

«Θέλεις να’χεις πιστή εικόνα του νεοέλληνα; Λάβε το ράσο του γύπα και του κόρακα. Λάβε τις ασπιδωτές κοιλιές των ιερέων.Και τα γένεια τα καλογερικά, που κρύβουν το πρόσωπο, όπως οι αγκαθεροί φράκτες τους αγρούς. Και τις κουκουλωμένες καλόγριες, την άλλη έκδοση του φερεντζέ της τούρκισσας και έχεις τον νεοέλληνα φωτογραφία στον τοίχο. Aπέναντι σε τούτη την μελανή και γανιασμένη φοβέρα, φέρε την εικόνα του αρχαίου Έλληνα, για να μετρήσεις την διαφορά. Φέρε τις μορφές τους με τους ωραίους χιτώνες, τα λευκά ιμάτια, τις γυναίκες με τις λεπτές ζώνες….» 

Ψυχή σημαίνει το πνεύμα, την πνοή, την αναπνοή, την ζωή, την ύπαρξη, την πνευματική δραστηριότητα. Η φύση της, η λειτουργία της, ο σκοπός της και η πορεία της παραμένουν για την ανθρωπότητα αίνιγμα, μυστήριο. Ο μεγάλος Ελύτης αναφέρει «λάμπει μέσα μου εκείνο που αγνοώ,ωστόσο λάμπει». Αυτή η λάμψη, αυτό το άγνωστο είναι καταλυτικά έντονο και ηχηρό.Τι είναι λοιπόν αυτό το λεπτοφυές στοιχείο της ύπαρξής μας, πως μας ζωοποιεί και τι «παθαίνει» όταν πεθαίνουμε;

Πώς μπορούμε να έρθουμε σε κοινωνία μαζί του και να το κατευθύνουμε προς μια εξελικτική πορεία; Τι έχει να μας πει γι’ αυτό η αρχέγονη γνώση όσων είχαν ανάλογη εμπειρία, όσων κατάφεραν να φωτιστούν και να φωτίσουν και την ανθρωπότητα ολόκληρη;

Οι πρώτοι «ανθρωπολόγοι»-ηθικοί φιλόσοφοι της ιστορίας που ασχολήθηκαν τόσο σε βάθος όσο και σε έκταση με το πρόβλημα της ψυχής ήταν οι Παν-επιστήμονες Έλληνες και ιδιαίτερα ο Πλάτωνας. Στους Πλατωνικούς διαλόγους το πρόβλημα της ψυχής συνάπτεται με όλα τ’ άλλα σημαντικά φιλοσοφικά προβλήματα: με το Ηθικό (Γοργίας), με το Γνωσιολογικό (Μένων), με το Οντολογικό και Ηθικό (Φαίδων), τη θεωρία των Ιδεών (Φαίδρος), το Κοσμολογικό (Τιμαίος), το Κοινωνικοπολιτικό (Πολιτεία) και το Θεολογικό (Νόμους). Η πολλαπλή αυτή σύνδεση αποδεικνύει την πρωτεύουσα θέση της ψυχής μεταξύ των Πλατωνικών αντιλήψεων. Η εξέταση της ουσίας της γίνεται πάντα σε απόλυτη συνάφεια προς την αθανασία της, διότι μόνον αυτή είναι ομοούσια προς τις Ιδέες και το Θείον, ως «μονοειδές» (απλούν), αόρατο, ασύνδετο, αδιάλυτο, άφθαρτο, αιώνιο. Ο Δυισμός του Πλάτωνα σώμα-ψυχή είναι επέκταση της κοσμικής αντίθεσης ύλη-πνεύμα, αισθητά-νοητά, θνητά-αθάνατα, σκότος-φώς, αρνητικό-θετικό κλπ. Έτσι, το σώμα ανήκει στην κατηγορία των υλικών, αισθητών θνητών και διαρκώς μεταβαλλόμενων, ενώ η ψυχή ανήκει στην ανώτερη ουσία των άυλων, νοητών, αθάνατων και «όντος όντων». Μ’ αυτόν τον τρόπο θεμελιώνει οντολογικά την αθανασία της ψυχής.

Στο Πλάτωνος «Πολιτεία», Βιβλίο Ζ’,514Α – 517Α, μας παρέδωσε με τον μύθο του Σπηλαίου, ορισμένες εικόνες, οι οποίες έχουν την δύναμη να μετατοπίσουν την συνείδησή μας σε φωτεινότερα, λεπτοφυέστερα και σαφώς υψηλότερα πεδία υπάρξεως, εάν αντικρύσουμε με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα τον εαυτό μας. Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων: Στην πρώτη, «των λίγων», ο άνθρωπος, ώριμα φιλοσοφώντας πάντοτε, εξετάζει με αντικειμενικότητα τα της ζωής του, έχοντας την ικανότητα να ενδοσκοπεί και να αυτοβελτιώνεται. Στην δεύτερη, «των πολλών», ο εφησυχασμένος και κοιμώμενος άνθρωπος «δεσμώτης» του Σπηλαίου, μόλις πάθει κάποια εξωτερική καταστροφή, επιθυμεί να καταλάβει την αιτία της συμφοράς του. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκουν στην δεύτερη κατηγορία, οι οποίοι σε κάποια στιγμή της ζωής τους, ξαφνικά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν με την βία την αμφιλεγόμενη ασφάλεια του Σπηλαίου (Σπήλαιο είναι η κοινωνία στην οποία γεννιέται και παραμένει σε όλη του την ζωή ο άνθρωπος) και να βγουν στον εκτός Σπηλαίου κόσμο.

Το «ξαφνικά και με την βία» του Πλάτωνα, σημαίνει ότι εξωτερικά απρόβλεπτα και βίαια ή ακατάλυπτα συμβάντα έρχονται να ανατρέψουν τον εφυσυχασμό με μια σοβαρή απώλεια υγείας, περιουσίας, προσφιλούς προσώπου, φήμης κλπ. Σ’ όλους τους ανθρώπους παρέχεται αυτή η ευεργεσία, αν και δεν αντιμετωπίζεται σαν Θείο δώρο, όπως θα έπρεπε, γιατί έτσι είναι. Σχήμα οξύμωρο, γιατί είναι παροχή δώρου όταν καθίσταται αιτία εγρήγορσης και συντελεί στην αναζήτηση των αιτιών. Καθώς λοιπόν ο δεσμώτης-ψυχή διερωτάται, με το «ξαφνικά και με την βία» ανακαλύπτει: την εσωτερική αδιαφορία του για τα αίτια των γεγονότων, γιατί ασχολείται μόνο με αυτά που μπορεί να αντιληφθεί , αγνοώντας την εσωτερική τους αιτία λόγω «δοκησισοφίας» (νομίζω ότι είμαι σοφός, ενώ δεν είμαι). Το εσωτερικό κενό, που δεν αντιλαμβάνεται, γιατί το έχει υπερπληρώσει με την ανικανοποίητη βουλιμία υλικών αγαθών. Την αταξία των σκέψεών του, έτσι ώστε είναι αδύνατη η συγκρότηση λογικών συλλογισμών πάνω σε αληθινές βάσεις. Την άγνοια των κινήτρων του, γιατί δεν αφιερώνει χρόνο για να κατανοήσει την πρώτη ώθηση της ψυχής προς ορισμένες παρορμήσεις και συναισθηματικές ροπές, επειδή δεν γνωρίζει ότι αυτές τις πράξεις της και την επ’ αόριστον παραμονή της στο Σπήλαιο. Την απαξία των πράξεών της, γιατί εφόσον τα κίνητρα, οι σκέψεις και οι επιλογές είναι τυχαίες και χωρίς γνώσεις, οι πράξεις της δεν έχουν πνευματική αξία και τα αποτελέσματα άλλοτε είναι φαινομενικά καλά και άλλοτε καταστροφικά. Την έλλειψη σταθερού προσωπικού προσανατολισμού, η οποία δεν θα της επιτρέψει να ανακαλύψει τον προορισμό της, γιατί νομίζει ότι με την επιπόλαιη προσέγγιση πολλών και διαφορετικών εσωτερικών και εξωτερικών γνώσεων γίνεται σοφή και δεν έχει έτσι χρόνο να ασχοληθεί με την προσωπική της πρόοδο. Τέλος τον τελικό της εκμηδενισμό, γιατί η έλλειψη ενδιαφέροντος, η απογοήτευση, ο εκνευρισμός, το άγχος, η αγωνία, η απάθεια και η κατάθλιψη προοδευτικά την έχουν κατακυριεύσει .

Επιτέλους η Ψυχή «βλέπει»την αόρατη νοητή εικόνα της μέσα στο Σπήλαιο, η οποία την τρομάζει και την συγκλονίζει. Την κάνει να απορεί πως και δεν είχε αντιληφθεί τον γκρεμό στον οποίο θα είχε πέσει, εάν δεν συνέβαινε εκείνο το «ξαφνικά και με την βία».

O μύθος του Σπηλαίου αναφέρεται στην αλληγορία του φωτός-παιδείας και σκότους –απαιδευσίας. Θέτει τον δεσμώτη ενώπιον της οθόνης (βάθους) του Σπηλαίου, στον τοίχο του οποίου «βλέπει» μόνον ό,τι κάποιοι αόρατοι καθοδηγητές «θαυματοποιοί» υποβάλλουν στο υποσυνείδητό του ανενόχλητοι και αναίσχυντοι. Με το ορατό πρότυπο του μύθου, η αόρατη εσωτερική διεργασία θα του φανερώνει διαδοχικά τις πέντε περιόδους της εξελικτικής-ανελικτικής του κίνησης. Η Πρώτη περίοδος αναφέρεται στην παραμονή του μέσα στο Σπήλαιο και στην εποχή πριν το ξεκίνημα της αόρατης εσωτερικής διεργασίας. Η Δεύτερη περίοδος αναφέρεται στο «ξαφνικά και με την βία» απροσδόκητο και βίαιο λύσιμο των δεσμών και στην επίπονη ανοδική πορεία από το βάθος του Σπηλαίου προς την μοναδική έξοδό του, όπου υπάρχουν οι αρχικές και συνήθως αποτυχημένες απόπειρες αυτογνωσίας. Η Τρίτη περίοδος αναφέρεται στην μετ’εμποδίων μετάβασή του μέσω των υδάτων της λίμνης (διάφορες εσωτερικές σχολές αυτογνωσίας) προς άγνωστη ανηφορική κατεύθυνση. Η Τέταρτη περίοδος αναφέρεται στην πρακτική εφαρμογή του νέου κώδικα αξιών, της αρετής, η οποία οδηγεί άλλοτε στην αποτυχία, εξ’αιτίας του αδύνατου χαρακτήρα του, ο οποίος διακόπτει την προσπάθεια και επιστρέφει σαν καθοδηγητής «θαυματοποιός», μέσα στο Σπήλαιο και άλλοτε στην πραγματική εσωτερική γνώση της Αλήθειας και του Αγαθού. Η Πέμπτη περίοδος αναφέρεται στην επιστροφή του στο Σπήλαιο. Είναι τα αποτελέσματα, τα οποία παρατηρούνται από την πρώτη κατηγορία ανθρώπων, «των λίγων», που βρίσκονται μέσα στο Σπήλαιο, εξ’ αιτίας της αλλαγής της συμπεριφοράς τους. Η συνολική πορεία του, διαγράφει την μετάβαση από το Σπήλαιο-σκότος-άγνοιας στο Ημίφως-ημιμάθεια και από το φώς-ανεύρεση γνώσεως, αλήθειας, αγαθού στην επιστροφή στους συνανθρώπους του, που βρίσκονται μέσα στο Σπήλαιο για να διδάξει σ’ αυτούς που επιθυμούν τον τρόπο εξέλιξης.

Μόνον μ’ αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την καθημερινή πραγματικότητα μέσα στην κοινωνία με την δημιουργία εξισορροπημένων ανθρώπων και θα βοηθήσουμε την ψυχή μας να ανελιχθεί στα ανώτερα στρώματα των Ανώτερων όντων. Γιατί την στιγμή που αποχωρείς από το πλήθος, παίρνεις την ευθύνη στα χέρια σου με ό,τι σημαίνει αυτό. Όμως, η ευθύνη είναι η μια όψη του νομίσματος και η ελευθερία η άλλη, διότι το πλήθος ποτέ δεν βρήκε καμιά αλήθεια. Η αλήθεια βρίσκεται μόνο ατομικά και εφόσον η ψυχή είναι προετοιμασμένη και εξαγνισμένη.